Hướng dẫn gieo mạ ném

I.Làm đất gieo mạ ném
- Đất cày ngả sớm, bừa 4-6 lần, nhuyễn và sạch cỏ.
- Nếu đất chua có thể bón vôi 15-20 kg/sào Bắc Bộ, bón lót 3- 4 tạ phân chuồng, 7-10 kg supe lân, 2 kg urê và 3kg kali/sào.
- Lên luống rộng 1,2 – 1,4 m, có rãnh thoát nước, mặt luống phẳng ở vụ đông xuân, mặt luống hơi vồng ở vụ mùa để dễ thoát nước.

I.Gieo mạ ném
1.Chuẩn bị gieo mạ ném
- Khay mạ
- Nilon trong có tính bền dẻo
- Vật liệu làm khung: tre, nứa, sắt…
- Chổi tre/bẹ chuối tươi
- Dụng cụ chưá đựng: xô, thùng nhựa, vại sứ
- Mộng mạ: “nứt gai dứa”

2.Kỹ thuật gieo mạ vào khay
Bước 1: Đặt khay
Trước khi đặt khay, bà con cần tạo luống (rộng 1,5-2 m) để thuận tiện cho việc thực hiện gieo mạ cũng như che chắn.
- Ruộng đất ướt: Bà con đặt khay lên luống sao cho các mép khay sát lại nhau. Sau đó, ta dìm khay xuống luống mạ để bùn loãng chảy vào đầy lỗ.
- Nền đất cứng:
+ Rải 1 lớp bùn loãng, cán mỏng bùn (1-2cm) lên mặt luống
+ Đặt khay lên lớp bùn loãng này sao cho các mép khay sát lại nhau
+ Đổ bùn loãng vào đầy các lỗ. Sau đó dùng chổi tre hay bẹ chuối gạt trên mặt để bùn xuống hết lỗ kỹ thuật gieo mạ
Bà con cần lựa cho lượng bùn bên dưới miệng hốc, không nên cho đầy hốc làm cho rễ mạ sẽ ăn lan từ hốc này sang hốc kia. Như vậy, khi ném mạ sẽ rất khó khăn.

Bước 2: Rắc mộng mạ
Ruộng để ném mạ, bà con cần cày bữa kĩ bón các loại phân bón, trang phẳng, lượng nước trong ruộng chỉ để dưới 3cm để mạ dễ ngồi.
(Sử dụng phân chuồng hoai mục, các loại phân bón lót hoặc phân bón chuyên dùng cho cây mạ để trộn đều vào đất làm mạ khay cấy đứng, mạ ném giúp mạ phát triển nhanh, khỏe, đanh cây, cứng cây, chống rét, nhanh hồi phục và chống vàng lá sau khi cấy).

- Cách ném:
+ 1 tay cầm khay mạ, 1 tay túm lấy thân mạ rồi kéo rời mạ khỏi tay và ném xuống mặt ruộng. Với cách ném này, mỗi gốc cách nhau 20cm, không nên quá dày cũng không nên quá thưa.
+ Khi ném, cứ khoảng 2m bà con để thừa ra một khoảng 30 cm để tạo đường đi tiện cho việc chăm sóc lúa.
Bà con rắc đều tay mộng mạ lên khay sao cho mỗi hốc 3-4 mộng mạ. Với 1 sào dùng 1kg thóc rắc cho 30 khay nên bà con cần chia ra để rắc cho đều. Sau khi rắc đều xong, Bà con dùng chổi tre/bẹ chuối tươi vỗ đều lên mặt khay cho mộng mạ rơi hết xuống hốc.

Bước 3: Che chắn
Che chắn bằng cách tạo vòm phủ nilon là cách hiệu quả để bảo vệ mạ:
- Che mưa, nắng, sương muối…và các điều kiện bất lợi của thời tiết.
- Phòng chuột, côn trùng, mầm bệnh xâm hại
- Giữ ấm cho mạ phát triển tốt
Khi mạ lên được 2,5 lá thì bà con nên bỏ mái che cho mạ để mạ thích ứng với môi trường bên ngoài để chuẩn bị cho mạ xuống ruộng. Tùy vào điều kiện thời tiết của từng vùng mà bà con kết hợp che chắn cho phù hợp
Sau khi ném xong, bà con tiến hành chăm sóc như phương pháp cấy lúa truyền thống.

Chú ý:
- Cần gieo đều tay không quá 3 hạt/hốc, gieo dầy sau này khó tỉa bỏ
- Không để bùn trào lên trên mặt lỗ để tránh rễ mạ sẽ ăn lan sang gốc kia làm cho các khóm mạ dính nhau và không ném được
- Mộng mạ chỉ cần nứt gai dứa là đạt yêu cầu, không ngâm ủ mầm dài như gieo thẳng sẽ khó khăn khi gạt và dễ gãy mầm
- Không cần bổ sung thêm phân bón vào bùn vì thời gian sinh trưởng của mạ ném trên khay ngắn chỉ kéo dài 7-10 ngày
- Tiến hành ném mạ khi mạ được 2,5 lá. Lúc này bộ rễ của mạ nhỏ, dễ lột khỏi hốc; hơn nữa đây cũng là thời điểm mạ đẻ nhánh khỏe, cần không gian để phát triển.
- Do ném mạ cắm không sâu nên khi ném xong không dùng thuốc trừ cỏ ngay để bộ rễ tránh bị tổn thương
- Khi lúa đẻ kín hàng đảm bảo số dảnh/khóm tiến hành rút nước phơi ruộng đến nứt chân chim giúp bộ rễ ăn sâu, chết bớt nhánh vô hiệu để ruộng thông thoáng, hạn chế sâu bệnh và đổ ngã.

Sưu tầm: Thanh Lam
Video khay gieo mạ: